Donmuş omuz, omuz ekleminde ağrı ve hareketlerde kısıtlanmaya yol açan bir durumdur. İlerledikçe omuzun hareket ettirilmesi oldukça güçleşir. Kadınlarda daha sık olmak üzere 40-60 yaşları arasında daha sık görülmekle birlikte genel populasyonda %2 oranında meydana gelmektedir.
Omuz eklemini kol kemiğinin baş kısmı ile kürek kemiğinin yuva kısmı ve köprücük kemiğinin omuza yakın ucu meydana getirir. Kemikleri birbirine eklem kapsülü denilen güçlü bir bağ dokusu bağlar. Normalde omuz eklemi eklem içindeki sıvının da kayganlaştırması ile kolaylıkla hareket eder.
Donmuş omuz meydana gelmesi durumunda kapsül kalınlaşır, yapıiıklık meydana gelir ve sertleşir. Eklem içindeki sıvıda azalma meydana gelir. Bu nedenlerle omuz ekleminin her yöne hareketlerinde azalma meydana gelir. Başka biri yardım etse dahi hareketlerde artış meydana gelmez. Donmuş omuzun 3 aşaması vardır.
Kısıtlanma aşaması : Bu aşmada ağrı belirgindir. Bu nedenle hastalar ağrıyı artırmamak için omuzlarını hareket ettirmekten çekinirler ve omuz hareketleri azalır. Bu aşama genellikle 6 hafta ile 9 ay arasında sürer.
Donma aşaması : Hareketlerin azalması belirgindir. Ağrı azalır. Genellikle 4-6 ay sürer. Günlük fonksiyonların yerine getirilmesi oldulça zorlaşır.
Açılma aşaması : Omuz hareketleri yavaş yavaş açılmaya başlar. Hareketlerin normalleşmesi ve kas güçlerinin geri kazanılması yaklaşık 6 ay ile 2 yıl sürer.
Donmuş omuzun nedenleri tamamen bilinmemektedir. Yapılan iş ve aktif kol ile belirgin bağlantısı yoktur. Bazı risk faktörleri mevcuttur. Her 10 şeker hastasının 1 veya 2‘sinde meydana gelmektedir. Bunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Troid bezi hastalıkları, parkinson hastalığı ve kalp hastalıkları diğer risk faktörleridir. Ayrıca ameliyat, kırık veya diğer yaralanmalar nedeni ile omuz ekleminin uzun süreli hareketsiz bırakılması diğer donmuş omuz sebepleridir.
Sıklıkla omuz etrafında ve kolun üst kısmında ağrı ile birlikte başlar. Omuz eklemi hareket ettirilmeye çalışıldığında ağrı daha da belirginleşir.
Yukarıda bahsedilen şikayetler ile ortopedik cerraha başvurduğunuzda omuzunuzu muayene edecek ve bazı tetkikler isteyecektir. Bu tetkikler omuz filmlerini ve MR olabilir. Özellikle MR ile omuz ekleminin bir çok yapısı ve problemi hakkında bilgi verebilir.
Tedavi
Donmuş omuz genellikle kendiliğinden iyileşir. Ancak bu 3 yıl sürebilir. Tedavi başlangıçta ağrının kontrolü, hareketin arttırılması ve kas güçlerinin yeniden kazandırılması şeklindedir.
Cerrahi Dışı Tedavi : Ağrı kesici ilaçlar, kortizon enjeksiyonları ve fizik tedavi başlangıçta uygulanabilir.
Cerrahi Tedavi : Eğer cerrahi dışı yöntemler ile sonuç alınamaz ise cerrahi tedavi uygulanabilir. Bu yöntemler anestezi altında manüplasyon ve artroskopik olarak omuz ekleminin gevşetilmesidir. Genellikle manüplasyon ile birlikte artroskopik gevşetme berber uygulanarak oldukça iyi sonuçlar alınabilir.
Cerrahi sonrasında elde edilen hareket genişliğinin korunması için yoğun egzersi tedavisi yapılması gereklidir.
Cerrahi tedavinin uzun dönem sonuçları genellikle oldukça iyidir.