Ekstremite ( kol, bacak) rekonstrüksiyonu (düzeltilmesi, eski haline getirilmesi) terimi kol ve bacakta meydana gelen kısalık, kaynamama, enfeksiyon, eğrilik gibi sakatlığa yol açan ciddi problemlerin tedavisinde kullanılan yöntemlerin tamamını tanımlar. Bu tedavi yöntemleri uygulanırken farklı cerrahi yöntemler ve teknolojiler kullanılır. Eğrilikler tek başına veya kısalık veya kaynamama gibi diğer problemler ile birlikte var olabilir. Kol ve bacakta bir arada bulunan problemlerin sayısı arttıkça tedavi yöntemleri de karmaşıklaşır.
Basit problemlerin tedavisinde eğrilik ameliyat sırasında düzeltilerek vücud içinde veya dışında kalan implantlar (halk arasında platin olarak tabir edilir) kullanılarak kemik kaynayana kadar sabitlenir.
Bu yöntem ile hastalar için ameliyat sonrası dönem daha konfroludur ve rehabilitasyona uyum daha iyidir. Ancak mükemmel bir planlama yapılması gereklidir. Eğer düzeltme yetersiz ise ameliyat sonrasında değişiklik yapılması mümkün değildir. Kısalıkların giderilmesi genellikle sağlanamaz. Bazen kayanam sonrasın içerideki implantların çıkarılması gerekebilir. Bu da hastanın ek ameliyat olmasını gerektirir.
Bunun dışında vücudun dışında duran eksternal fiksatör denilen cihazlar ile düzeltme yapmak mümkündür. Bu cihazların en büyük avantajı büyük ameliyat kesileri oluşturmadan uygulanabilmeleri, kompleks eğrilikleri kısalık problemini de beraber çözebilmeleri, ameliyat sonrası hastanın yürümesine izin verebilmeleri, yara takibinin ve çözümünün daha kolay olması, enfeksiyon varlığında uygulanabilmeleri, içte kalan implantlar ile tespit edilemeyen kemik parçalarını sabitleyebilmeleri ve kolay çıkarılabilmeleridir. Bu avantajları yanında; taşınmalarının zor olması, konforlu olmamaları, bazen ağrılı olabilmeleri, ciltten kemiğe giren tel ve çivilerin dibinde enfeksiyon gelişebilmesi ve egzersiz yapılmasının zor olması gibi dezavantajları mevcuttur. Ancan bazen çok kompleks problemlerde (eğrilik, kaynamama, kısalık ve enfeksiyonun bir arada olduğu gibi) bu cihazların kullanımı kaçınılmazdır. Bu cihazların farklı tipleri mevcuttur. En çok bilineni İlizarov denilen halka şeklindeki cihazlardır. Bu cihazın icadı ekstremite rekonstrüksiyonu konusunda devrim yaratmıştır. Bir çok problemin çözümü kolay hale gelmiştir.
Vücudun dışında kalan sistemlerin dezavantajlarını gidermek için tekniklerin gelişimi ile birlikte iç ve dış tespit sistemleri bir arada kullanılmaya başlanmıştır. Bunlardan bir tanesi kombine teknikler denen bu tespit sistemlerinin aynı anda kemiğe uygulanmasıdır. Dış tespit sisteminin uzatma gibi işlemleri bittiğinde kemiğin kaynması beklenmeden iç implant olması nedni ile erken çıkarılması ve böylece hasta konforu artırılmış ve problemler giderilmiş olur.
İç ve dış tespit sistemleri başka şekilde de bir arada kullanılabilmektedir. Dış tespit sistemlerinin kemiklerdeki eğrilikleri düzeltebilme kapasitesi ameliyat esnasında kullanılarak eğrilikler düzeltilmekte ve dış tespit sistemi kemiği düzgün tutarken iç tespit sistemi kemiğe uygulanır ve dış tespit sistemi ameliyat sırasında çıkarılır. Ameliyat sonrasında hastada sadece iç tespit sistemi kalır. Bu teknik ile hasta hiç bir zaman dış tespit sistemini taşımak zorunda kalmaz ve böylece hasta konforu ve rehabilitasyon iyileştirilmiş olur.
Günümüzde eğrilik düzeltme sistemleri ve tekniklerinin gelişmesi ile birlikte bilgisayarların yetenekleri de eğrilik düzeltilmesi, kaynamama, kompleks kısalıklar gibi problemlerin tedavisine eklenmiştir. Bilgisayar destekli uzaysal sistemler adı verilen bu sistemler ile hasta ve cerrah açısından bir çok avantaj ortaya çıkmaktadır. Sistemin düzeltme yeteneği bilgisayarların oldukça iyi hesaplama kapasiteleri ile diğer sistemlere oranla problemler daha doğru ve konforlu düzeltilmektedir. Bu sistemlerde eğrilikler için ameliyat öncesi planlamalar yapılır, ameliyat sırasında dış tespit sistemi kemiğe uygulanırç Ameliyat sonrasında bilgisayardaki özel yazılım ile eğriliğin düzeltmesi hesaplanır ve bir reçete elde edilir. Bu reçetede sistem üzerinde her gün nasıl değişiklikler yapılacağı yazılmaktadır. Hatta bu değişikliklerin yapılması hastaya veya hasta yakınına öğretilir. Reçetede yazılı olan düzeltme bittikten sonra eğriliğin düzeldiği kontrol edilir ve kaynama sonrasında sistem kolayca kemikten çıkarılır. Bu sistemin en önemli avantajı tedavi planında bir değişiklik yapılması zorunluluğu durumunda yeniden cerrahi bir işlem gerekmeden bilgisayarda yeniden hesaplama yapılıp aynı şekilde yeni tedavi planına geçilebilmesidir.
Ekstremite rekonstrüksiyonu kol ve bacaklardaki kaynamama, kısalık, enfeksiyon, eğrilik ve bunların bir arada bulunan problemlerinin tedavisi ile uğraşır. Bu tedaviler için basitten karmaşık sistemlere kadar bazı teknikler mevcuttur. Hangi sistemin hangi hasta için uygun olduğuna ancak bu konudaki deneyimle ortopedik cerrahlar karar verir. Sistemlerin ayrıca tekniğine uygun bir şekilde uygulanması diğer bir önemli konudur. Ayrıca hastanın planlanan sisteme uyum sağlayıp sağlayamayacağı da önemlidir. Bu nedenle bu seçimlerin tecrübeli bir ortopedik cerrah tarafından hasta ile birlikte yapılması gereklidir. Doğru planlama, doğru teknikler, yakın hasta takibi ve iyi bir rehabilitasyon ile hastalarımızın eski sağlıklı günlerine geri dönmeleri ve yaşam kalitelerini yükseltmeleri mümkündür.