Kan içindeki ana şekilli elemanlar (hücreler) eritrosit (alyuvar), lökosit (akyuvar) ve trombosittir. Trombositler, herhangi bir yaralanma durumunda kanamanın durdurulması için gereken ilk süreci başlatır ve arkasından yara iyileşmesi için gerekli ortamın oluşmasına yarayan maddeleri ortama salgılar. Bu maddelerin önemli bir kısmı büyüme faktörü denilen molekülleri içerir. Büyüme faktörleri farklı hücreleri ve dokuları uyararak örneğin yeni damar oluşumunu sağlayabilir. Veya doku iyileşmesi işlemini gerçekleştiren hücrelerin faaliyetlerini artırabilir. Kan içindeki oranı %6’dır. Trombositten zengin plazmada (TZP veya PRP(Platelet-rich Plasma)) ise çok daha yoğunlaştırılmış halde bulunur. Bu hücrelerin yaşam süresi 7-10 gündür. Trombosit parçalandıiında hücre içindeki kesecikler açılarak içlerindeki büyüme faktörleri ortama salınır ve bu sayede iyileşme işlemi hızlandırılabilir. TZP ilk olarak 1987 yılında açık kalp cerrahisinde kullanılmıştır. Günümüzde, estetikte, ortopedide, spor hekimliğinde, yüz cerrahisinde ve ürolojide kullanılmaktadır. TZP üretmek için farklı yöntemler olmasına rağmen genellikle amaç normal kandakinin 4 katı bir yoğunluğun elde edilmesidir.
Uygulama basamakları;
- Kan alınması: Öncelikle hastanın kendi toplardamar kanı alınır. Bu işlem herhangi bir laboratuvar tetkiki için yapılan kan alma işlemindenfarklı değildir. Sadece miktarı fazla olabilir. Kullanılan yönteme göre alınan kan miktarı 10 ml ile 50 ml arasında değişebilir.
- Hazırlanması: Farklı metodlara göre alınan kan santrifüj denilen aletlerle yüksek hızda döndürülerek kanın içerği tüpün içinde ayırt edilir. Daha sonra ayırt edilen TZP enjektöre ile tüpten çekilir. Bazı yöntemlerde trombositlerin içindeki büyüme faktörlerini salması için ek maddeler kullanılabilir.
- Enjeksiyon: Uygulanmak istenen bölgede cilt antiseptikler ile silindikten sonra uygulanmak istenen doku içine TZP enjekte edilir. Enjeksiyonun doğru yere yapılabilmesi için bazen ultrasonografi rehberliğinde enjeksiyon yapılabilir.
İşlem genellikle iyi tolere edilir. Bazen yüksek miktarlarda enjeksiyonlara bağlı olarak ağrı hissedilebilir. İşlemin tekrarlanıp tekraralanmayacağı probleme, dokuya ve doktorunuzun tercihine göre değişebilir.